GUILLEVIC

Poślubiona przyroda

dla Yvona Le Mena

Poczekaj troszeczkę,
Mój poranku.

To cisza
O to cię prosi.

Cisza o poranku
Jest jak orkiestra.

Gra to, co noc
Chciała przemilczeć.

Oto poranek.
Rozprzestrzenia się —

Światło
Ma co robić.

Poniżej horyzontu
Kołysanie,

Które mówi „tak”
Nadchodzącemu porankowi.

Piękno
Zeszło
Aż do mnie.

Mam więc prawo
Do tego światła.

O poranku
Trzeba być świeżą trawą,
Żeby wstać,

Żeby się rozległ
Okrzyk dnia.

Cisza
Popycha światło

Do dobrych uczynków
Wobec tego, czego dotyka.

Dotyk,

Który powoduje narodziny tego,
Czego dotyka.

Sposób chwytania,
Tak aby uchwycone

Przejęło metodę dotykania.

Dzisiaj niebo
Patrzy na drzewo
Z przyjaźnią.

Podziel
Niebo drzewem.

Wyrwij
Iloraz.

Las
Ociera się o siebie
I jęczy.

To drzewo jest nieszczęśliwe,
Że widzi się w lesie.

Drzewo mało mówi
O swoim dzieciństwie.

Drzewo należy do czasu,
Który nieustannie
Się wciela.

Poranek jest źródłem,
Z którego piją
Wszystkie liście.

Gdyby gałąź
Wiedziała, że jest gałęzią,

Gdyby gałąź
Mogła marzyć
O tym, żeby być czymś innym.

Można by powiedzieć,
Że lubią się
Mieszać ze sobą

Te duże i małe
Gałęzie.

Te cienie
Zostały wymyślone,
Czy ktoś je stworzył?

Czy
Szukają
Swoich rodziców?

Wszystko to, co zostało posiane,
Zasadzone, rozrzucone,

Co nie boi się
Rosnąć.

A więc wygnanie,
Mniej lub bardziej
Z samego siebie,

Aby spotkać
Innych, wszystkich
W rozkwicie.

Te drzewa, jak to zrobić,
Aby były we mnie,

Aby rosły
I ciągnęły soki,

Rodziły liście,
Których nigdy by nie straciły?

Przybądźcie do mojego królestwa,
Mówi drzewo,

Dla każdego
Coś się znajdzie.

Gdzie jest w drzewie
To wnętrze,

W którym odczuwa ono
Najmocniej?

Zawsze pragnie się
Być w centrum

I w tym samym czasie
Na obrzeżach,
Na granicy –

Nie wiadomo czego.

Kto
Mnie wyrwie ze mnie,
Jeśli nie ja sam?

Powiedz mi:
Co to jest życie?

Spójrz na ogród.

Wszystkie pory roku
Są w tej chwili
W stanie oczekiwania.

Od przyrody,
Która jest poza mną,

Oczekuję tylko
Teraźniejszości,

Czegoś do zatrzymania
I poślubienia.

Ty jak i woda
Masz swoje ograniczenia,
Ale nie wiesz jakie.

Jak wszystkie lustra
Woda daje
Każdemu jego obraz,

Ale sama się nie widzi.

To zawsze jestem ja,
Którego woda pokazuje,

Nawet wówczas, kiedy
Patrzy w drugą stronę.

Woda zawsze
Jest na brzegu pożegnania.

Gdybyś stał się wodą,
Zmieniłbyś się w zwierciadło,

Świat
Byś zaczął pojmować.

Żyć, poszerzając
Choćby i te sekundy.

Obok wody,
Aby scalić
Ten pozaczasowy pakt.

Nie ma powodu,
Żeby mówić nie.

Świat zawsze się odnawia,
A i ty teraz też.

1993

wiersz pochodzi z wydanego przez Fundację Literatury imienia Henryka Berezy tomu poetyckiego Guillevica Mieszkańcy światła (2024) w tłumaczeniu Kazimierza Brakonieckiego

Guillevic [właściwie Eugène Guillevic (1907-1997)] — francuski poeta pochodzenia bretońskiego, tłumacz poezji niemieckiej. Laureat wielu znaczących nagród, m.in.: Prix Bretagne, Grand Prix de Poésie de l’Académie Française, Grand Prix National de Poésie. Tłumaczony na wiele języków. Opublikował tomy wierszy: Terraqué (1942), Elégies (1946), Fractures (1947), Exécutoire (1947), Gagner (1949), Terre à bonheur (1952), 31 sonnets (1954), Carnac (1961), Sphère (1963), Avec (1966), Euclidiennes (1967), Ville (1969), Paroi (1970), Encoches (1970), Inclus (1973), Du domaine (1977), Étier, poèmes 1965-1975 (1979), Autres, poèmes 1969-1979 (1980), Trouées, poèmes 1973-1980 (1981), Guitare, avec des bois en couleurs de Gérard Blanchet (1982), Requis, poèmes 1977-1982 (1983), Timbres, Ecrits des Forges (1986), Motifs, poèmes 1981-1984 (1987), Creusement, poèmes 1977-1986 (1987), Qui, L’Instant perpétuel (1987), Art poétique, poème 1985-1986 (1989), Le Chant, poème 1987-1988 (1990), Impacts (1990), Maintenant, poème 1986-1992 (1993), Possibles futurs, poèmes 1982-1994 (1996), Proses ou Boire dans le secret des grottes (2001), Quotidiennes, poèmes 1994-1996 (2002), Présent, poèmes 1987-1997 (2004), Pas si bêtes’! (2004), Relier, poèmes 1938-1996 (2007), Humour blanc et autres fabliettes (2008).
W języku polskim ukazały się cztery wybory wierszy Guillevica: w przekładzie Aleksandry Olędzkiej-Frybesowej Wewnątrz (1979) oraz w przekładach Kazimierza Brakonieckiego: Carnac (2003), Obecność (2010) i Mieszkańcy światła (2024).

Kazimierz Brakoniecki (ur. w 1952 r.) – olsztyński poeta, pisarz, tłumacz poezji francuskojęzycznej, animator kultury, kurator wystaw sztuki polskiej XX wieku, współzałożyciel i jeden z liderów pisma, stowarzyszenia oraz fundacji Wspólnota Kulturowa „Borussia”. W latach 1995-2018 dyrektor samorządowego Centrum Polsko-Francuskiego Côtes d’Armor Warmia i Mazury w Olsztynie. Otrzymał m.in. nagrodę im. Stanisława Piętaka (1991), paryskiej „Kultury” (1996), Ministra Kultury (2002), Laur UNESCO (2007), Literacki Wawrzyn Warmii i Mazur (2008). Ostatnio opublikował: tom prozy Historie bliskoznaczne (2008); książki eseistyczno-podróżnicze: W Bretanii (2009), Dziennik berliński (2011), Notes kurlandzki (2017), Dziennik olsztyński (2022); dziennik literacki Cudoziemiec (2018) oraz tomy wierszy: Ciałość (2004), Europa minor (2007), Glosolalie (2008), Obroty nieba (2010), Chiazma (2012), Terra nullius (2014), Amor fati (2014), Obrazy polskie (2017), Erodotyki (2018), Twarze świata (2019), Oumuamua. Atlas wierszy światologicznych (2022), Lekcja poezji dla zaawansowanych (2023).

Paweł Nowakowski: W1 [Historia sztucerów dla średniozaawansowanych]

—

aktualności o e-eleWatorze aktualny numer archiwum spotkania media autorzy e-eleWatora bibliografia