Skip to content

KENNETH WHITE

Księga godzin

1. Poranek

Prowansalscy trubadurzy
grali na lirze
pieśni alba
o rozstaniu o bladym świcie

w czasach Homera
Hezjod
wieśniak w Beocji
wyśpiewywał prace i dni

w Armoryce
idziemy milcząc wybrzeżem
słuchając muzyki oceanu
która gdzieś daleko się budzi.

 

2. Oceaniczny wiatr

Któż dzisiaj wie
co to jest natchnienie?

Wielkie natchnienie
któremu potrzeba przestrzeni
i odpowiedniego czasu
które się zaczyna
powolnym i głębokim tchnieniem

oceanicznego wiatru.

 

3. Mgła na lądzie, mgła na morzu

Miara i myśl razem
dają mierniczego

w Armoryce
mierzymy
zarazem czas i przestrzeń

głęboka kontemplacja
intensywna koncentracja.

 

4. Praca deszczu

Deszcz robi wszystko
aby oczyścić powietrze

Hokusai
(w furii malarskiej
w pracowni na Północy)
i jego deszcz
który odnawia niebo sztuki

tego jesiennego wieczoru
na deszczowych szybach
domu nad zatoką
medytujące oczy
widzą krople diamentów.

 

5. Chmury

Z cumulonimbusami i altostratusami
pogoda umysłu jest całkowita

słońce ocean ziemia
stwarzają cykle przemian

pomyślcie o samotnym Owidiuszu
na brzegu Morza Czarnego

potem ujrzycie
jak się tworzą w ciemności
linie gnozo-geografii.

 

6. Noc

Tutaj i wszędzie
pomiędzy ścianami
przepływają sny o miłości i nienawiści
życiu i śmierci

ale wiatr od morza
przynosi inny wymiar
o smaku soli

kiedy na zewnątrz wędrują
duchy dawnych rybaków
bezsennie.

 

Kolekcja obrazów bretońskich

1. Wiejska karczma

Kiedy stanął na progu
wyglądał osobliwie
jak statek po sztormie –
Tristan Corbière

po nim wszedł Pierre
Mac Orlan[1]
twarz miał deszczem i wiatrem
pobrużdżoną.

Rozmawialiśmy o zamglonych brzegach
o życiu w nieustannym ruchu
o zimnych światłach
w tunelach rozpaczy.

 

2. Na targowisku

Sobotni poranek
w porcie Lannion

na straganie wypełnionym lodem
całe masy złowionych ryb
żabnica bonito łosoś
ostrygi płaskie
ostrygi wielkie z Cancale
gładkie i małe małże z Pors-Even.

 

3. Opuszczone domostwo

Na cyplu
od strony zachodniej i pełnego morza
domek starego latarnika

w środku

popsuty zegar
potłuczony teleskop
porozrywana mapa.

 

4. Plaża

Tutaj
cały świat pozostawiasz za sobą

miejsce
poza cywilizacją

fale
docierają tu z takiej oddali
że aż stają się obce.

 

5. Port-Blanc

Różne walory bieli
nakładają się tutaj

biel murów
biel ptaków morskich
biel szturmujących fal
biel burzowego gradu

i ta inna biel
która jest zagadką

oto składniki
pięciu bieli
które malarz oddał
w „Dniu zimowym w Port-Blanc”.


wiersze pochodzą z wydanego przez Fundację Literatury imienia Henryka Berezy tomu poetyckiego Kennetha White’a Przymierze z Ziemią (2023) w przekładzie Kazimierza Brakonieckiego

[1] Tristan Corbière (1845-1875) – poeta francuski pochodzenia bretońskiego zaliczany do „poetów wyklętych”. Pierre Mac Orlan (1882-1970) – popularny francuski pisarz, poeta, eseista, autor piosenek, jeden z możliwych prekursorów „geopoetyki” K. White’a – przypis K.B.

Kenneth White (ur. 28.04.1936 r. w Glasgow, zm. 11.08.2023 r. w Trébeurden) – szkocki poeta, tłumacz, eseista, wykładowca piszący po angielsku i francusku. Studiował w Glasgow i w Paryżu. Wykładał m.in. literaturę francuską na uniwersytecie w Glasgow, język angielski w filii uniwersytetu Bordeaux w Pau oraz poetykę XX wieku na paryskiej Sorbonie. Doktor honoris causa Uniwersytetu w Glasgow, Uniwersytetu w Edynburgu i Open University, honorowy członek Królewskiej Akademii Szkockiej, profesor wizytujący w Szkockim Instytucie Milenijnym. Założyciel Międzynarodowego Instytutu Geopoetyki. Twórca pojęcia geopoetyki, nomadyzmu intelektualnego i chaotycyzmu. Za całokształt twórczości otrzymał nagrody: Prix du rayonnement de l’Académie Française (1985) i Prix Caillois (1988). Mieszka na północnym wybrzeżu Bretanii. Autor kilkudziesięciu książek, m.in. poetyckich: Wild Coal (1963), En toute candeur (1964), Terre de diamant (1977), Atlantica (1986), Les Rives du Silence (1989), Open World: Collected Poemes 1960-2000 (2002); prozy autobiograficzno-eseistycznej: Letters from Gourgounel (1966), La Route bleue (1983), House of Tides: Letters from Brittany and other Lands of the West (2000), La Carte de Guido (2011); esejów: L’Esprit nomade (1987), Le Poète cosmographe (1987), Le Plateau de l’albatros: Introduction à la géopoétique (1994), The Wanderer and his Charts (2004), Les Affinités Extremes (2009) oraz autobiografii Entre deux mondes (2021). W Polsce ukazały się: Niebieska droga (1992), Atlantica. Wiersze i rozmowy (1998), Poeta kosmograf (2010), Geopoetyki (2014), Otwarty świat (2017), Ciało absolutu (2022) i Przymierze z Ziemią (2023).

Kazimierz Brakoniecki (ur. w 1952 r.) – olsztyński poeta, pisarz, tłumacz poezji francuskojęzycznej, animator kultury, kurator wystaw sztuki polskiej XX wieku, współzałożyciel i jeden z liderów pisma, stowarzyszenia oraz fundacji Wspólnota Kulturowa „Borussia”. W latach 1995-2018 dyrektor samorządowego Centrum Polsko-Francuskiego Côtes d’Armor Warmia i Mazury w Olsztynie. Otrzymał m.in. nagrodę im. Stanisława Piętaka (1991), paryskiej „Kultury” (1996), Ministra Kultury (2002), Laur UNESCO (2007), Literacki Wawrzyn Warmii i Mazur (2008). Ostatnio opublikował: tom prozy Historie bliskoznaczne (2008); książki eseistyczno-podróżnicze: W Bretanii (2009), Dziennik berliński (2011), Notes kurlandzki (2017), Dziennik olsztyński (2022); dziennik literacki Cudoziemiec (2018) oraz tomy wierszy: Ciałość (2004), Europa minor (2007), Glosolalie (2008), Obroty nieba (2010), Chiazma (2012), Terra nullius (2014), Amor fati (2014), Obrazy polskie (2017), Erodotyki (2018), Twarze świata (2019), Oumuamua. Atlas wierszy światologicznych (2022), Lekcja poezji dla zaawansowanych (2023).

aktualności     o e-eleWatorze     aktualny numer     archiwum     spotkania     media     autorzy e-eleWatora     bibliografia     

wydawca     kontakt     polityka prywatności     copyright © 2023 – 2025 e-eleWator . all rights reserved

zachodniopomorski miesięcznik literacki e-eleWator

copyright © 2023 – 2025 e-eleWator
all rights reserved

Przejdź do treści